این تأکید،جدى است؛از روى یک احساس کاذبِ تشریفاتىِ موسمى نیست؛
16بند مهم از سخنان دیروز رهبرحکیم وعالم انقلاب اسلامی
علم را براى خدمت، براى معنویت، براى پیشرفت فضائل انسانى، براى دفاع حقیقى از حقوق انسان باید فرا بگیریم. ثروت ملى و اقتدار ملى باید براى این باشد که این ملت بتواند برخلاف سنت رائج جهان، پرچم عدالت را در دست بگیرد. به کسى زور نگوئیم؛ به مظلوم کمک کنیم؛ با ظالم مقابل و مواجه شویم؛ جلوى ظالم را بگیریم.
بسماللَّهالرّحمنالرّحیم
1- در برنامهریزى توسعهى کشور، آن چیزى که خیلى مهم است، این است که ما ببینیم عمدهى تمرکز سرمایهگذارىهاى مادى و معنوى ما باید کجا باشد؛ چون بدیهى است سرمایهى مادى و سرمایهى معنوى - یعنى همت و نیروى انسانى و انگیزه - نامحدود نیست. اگر میخواهیم کشور را به توسعه برسانیم ببینیم کجاها باید بیشتر براى سرمایهگذارى متمرکز شویم.
2- اعتقاد راسخ من این است که اگر چنانچه بر روى مسئلهى علم و فناورى و نخبهپرورى سرمایهگذارى کنیم، حتماً در یکى از بااولویتترین کارها سرمایهگذارى کردهایم. پیشرفت علمى و به دنبال آن، پیشرفت فناورى، به کشور و ملت این فرصت و این امکان را خواهد داد که اقتدار مادى و معنوى پیدا کند
4- باید در این زمینه تلاش کند؛ هر کس به قدر خودش. همه مسئولند؛ از یک دانشجوئى که امسال وارد دانشگاه شده، تا دانشجوهاى برتر و بالاتر، تا اساتید، تا مسئولین نظام آموزشى و علمى کشور، تا بخشهاى مختلف، در سلسلهمراتب ادارى و علمى کشور. همه باید تلاش کنیم، همه باید کار کنیم، همه باید بدویم تا بتوانیم این عقبافتادگىِ تاریخىِ تحمیلشدهى بر خودمان را جبران کنیم؛ این یک مسئلهى جدى است.
5- در هفت هشت ده سال اخیر، کشور یک حرکت عظیمى در این زمینه انجام داده و کارهاى بزرگى انجام گرفته. البته بعضى گوشه کنار، توى دانشگاه و بیرون دانشگاه، یأسآفرینى و منفىبافى میکنند؛ اما بیخود میگویند، دروغ میگویند. بعضى از اینها غافلند، بعضى هم بدتر از غافل. حرکت، انصافاً حرکت موفقى بوده است
6- نکتهى دوم این است که از این کارهاى علمىاى که دارد میشود، هم من و هم هر فردى از افراد کشور که مطلع باشد، افتخار میکند؛ لیکن اینها چیزهائى نیست که بتواند به ما بگوید کشور از لحاظ علمى، یک پیشرفت مطلوب و کاملى کرده استآنچه در کشور لازم است و میتواند موقع و جایگاه علمى کشور را به طور شایسته و افتخارانگیز به ما نشان دهد که بالا رفته، وجود یک چرخهى علمىِ کامل است. در همهى بخشها یک چرخهى بههمپیوستهى مهمى از انواع دانشهائى که مورد نیاز کشور است، باید وجود داشته باشد تا اینها همافزائى کنند و به کمکِ هم بیایند. یک مجموعهى کامل علمى در کشور بایستى به وجود بیاید؛ این هنوز نشده. 7- حمایت از نخبگان چگونه است؟ این را من در همین بیاناتى که دوستان هم کردند، مشاهده میکنم. به نظر من مهمترین حمایت براى نخبگان این است که زمینهى کار و مقدمات کار براى آنها فراهم شود. ذهن نخبه و مغز نخبه به دنبال کار، ژرفنگرى، تولید، خلق، گشودن بابهاى جدید و رفتن راههاى نو است. امکانات سختافزارى باید براى اینها فراهم شود. در مواردى، هم امکانات سختافزارى، هم امکانات نرمافزارى باید فراهم شود تا نخبه بتواند کار و تلاش کند
12- ، نباید گذاشت با بوروکراسىهاى ادارى و پیچوخمهاى گوناگون، شیرینى این کار در کام نخبگان تلخ شود؛ این را من جداً به مسئولین ذىربط در این بخش توصیه میکنم. سعى کنند فراتر از این دیوانسالارىهاى متعارف و این پیچوخمهاى گوناگون، راههاى میانبر پیدا کنند، کارها را راحتتر پیش ببرند و آسانتر حرکت کنند.
13- یک چیز دیگر هم که فراموش نشود، این است که ما یک نظام رصد لازم داریم. باید دائماً رصد کنیم ببینیم خروجى این تلاشى که در زمینهى نخبگان انجام میگیرد، چقدر است؛ چقدر متناسب است این خروجى با سرمایهگذارىاى که شده. اینجور نباشد که ما سرمایهگذارى را بکنیم، بعد خروجى نباشد. اگر خروجى کم بود یا متناسب نبود، کاشف از این است که در روشها اشکال وجود دارد، روشها غلط است. بنابراین، این کار رصد دائمى لازم دارد.
14- . ببینید، ما تأکید میکنیم روى علم. این تأکید، جدى است؛ تعارف نیست؛ از روى یک احساس کاذبِ تشریفاتىِ موسمى نیست؛ بلکه از یک تشخیص عمیق و محاسبهشده برمیخیزد. زورگوئى در دنیا زیاد است. زورگویان متکى به قدرتشان هستند. آن قدرت و آن ثروت و آن امکانات، برخاستهى از دانش آنهاست. بدون دانش نمیشود مقابله کرد، نمیشود مواجهه کرد. من یک وقتى این حدیث را خواندهام: «العلم سلطان»؛(2) علم عبارت است از اقتدار. علم، خودش یک اقتدار است. هر کس این اقتدار را داشت، میتواند حرکت کند؛ هر کسى، هر ملتى، هر جامعهاى که نداشت، مجبور است از اقتدار دیگران پیروى کند. بنابراین، این یک محاسبهى دقیق است.
15 خوب، این علم دو جور میتواند هدف داشته باشد: یک جور هدفى که دارندگان کنونى علم در دنیا آن هدف را داشتند و دنبال کردند و آن هدف، هدفى است ناپاک و نامقدس. به ادعاها نگاه نکنید؛ واقعیت قضیه در پیشرفت علمى غرب، واقعیت بسیار تلخ و بسیار تأسفآورى است بنابراین جهت علم عبارت بود از حرکت به سمت ثروت، بدون رعایت ذرهاى اخلاق و ایمان و معنویت. اروپائىها همان وقت هم ادعاى تمدن میکردند، اما رفتارشان از وحشىترین قبائل در حملات گوناگون قبیلهاى وحشیانهتر بوده، ما این علم را نمیخواهیم. این علم16- آن علمى که ما میخواهیم، همراه با تزکیه است اگر تزکیه نبود، علم منحرف میشود. علم یک ابزار است، یک سلاح است؛ این سلاح اگر در دست یک انسان بدطینت، بددل، خبیث و آدمکش قرار بگیرد، جز فاجعه چیز دیگرى نمىآفریند؛ اما همین سلاح میتواند در دست انسان صالح، وسیلهى دفاع از انسانها، دفاع از حقوق مردم، دفاع از خانواده باشد. این علم را بایستى آن وقتى در دست گرفت که با تزکیه همراه باشد. این توصیهى من به شماست.
10- یک مسئلهى دیگر که خیلى مهم است، تشکیل پژوهشگاههاست. در هر دانشگاهى، علاوه بر پژوهشگاههاى مستقلى که وجود دارد، لااقل باید یک پژوهشگاه جدى به وجود بیاید. خود دانشگاهها به امر پژوهش، به صورت یک مجموعه در درون دانشگاه اهمیت بدهند.
11-کار علمى و کار فکرى و کار پژوهشى هم یک بخشى از معنویات است. بنابراین، این فزونىطلبى در انسان هست. هرچه هم انسان داشته باشد، باز یک گوشهى ناقصى، کمبودى جلوى چشم انسان قرار میگیرد؛ این هیچ وقت تمام نمیشود. باید دید چه کار شده است. کارهاى زیادى شده. 8- علاوه بر اینکه یک چرخهى علمى باید به وجود بیاید که علوم، همدیگر را تکمیل کنند، به هم کمک کنند، یک منظومه به وجود بیاید، چرخه و سلسلهى زنجیرهوار دیگرى از تولید اندیشهى علمى و ایدهى علمى، تا تشکیل یک مجموعهى ذهنىِ علمى، تا آمدن به میدان فناورى و صنعت، تا آمدن به بازار و تبدیل به محصول هم باید حتماً به وجود بیاید. البته اینها، هم همت شما را میطلبد، هم مدیریت دستگاههاى مسئول را. همه باید تشریک مساعى کنند که این اتفاق در کشور بیفتد.
9- مسئلهى تجارىسازى خیلى مهم است. یافتههاى علمى و صنعتى بایستى بتوانند در کشور تولید ثروت کنند. برادران مسئول در دفتر ما یک محاسبهاى کردند؛ نظر آنها این است که تا سال 1404 ما باید بتوانیم حداقل بیست درصد از درآمد کشور را از راه صنایع دانشبنیان و فعالیتهاى تجارى دانشبنیان تأمین کنیم؛ یعنى از محل فروش محصولات علمى. این چیزى است که باید خیلى از دسترس دور نباشد 3- بنابراین یکى از بااولویتترین کارها عبارت است از مسئلهى علم و فناورى. ما در این زمینهها یک عقبافتادگى مزمنِ تاریخىِ فاحشى داریم، که گناهش به گردن آن کسانى است که با سیاست خودشان، با رفتار خودشان، با طمعورزىهاى خودشان، با سهلانگارىهاى خودشان، این بیمارى مزمن را بر یک چنین ملت بزرگى تحمیل کردند.