وقتی پای گوگوش هم به رسانه ملی باز می شود!
پیچ رادیو را باز می کنید تا برای فرار از فشارهای عصبی ترافیک سنگین تهران به برنامه های رسانه ای گوش کنید که رسانه ملی در جمهوری اسلامی ایران محسوب می شود، اما به یکباره احساس می کنید که موج رادیو بر روی فرکانس یکی از شبکه های لس آنجلسی رفته، چون ترانه ای که در حال پخش است هیچ نشانی از این آب و خاک ندارد. ریتم تند غربی، صدایی ناهنجار و اشعاری بی ربط، اما به یکباره مجری ساعت و موقعیت فرستنده رادیویی که جام جم تهران باشد را اعلام می کند و شما با تعجب فراوان باورتان نمی شود که آنچه شنیدید از رادیو ایران پخش شده است.
به گزارش جهان مبحث "موسیقی" در سازمان صدا و سیما همچنان از دشواریهای پیشروی مسئولان است. سیاست و ضوابط پخش موسیقی در قالب 26 بند در دستورالعمل تولید، تهیه و تامین پخش برنامه تدوین شدهاست. شواهد نشان میدهد جمعی از برنامهسازان به ضوابط یاد شده به برخی بندها التزام عملی ندارند.
به طور خاص بند 26-7-1 تصریح میدارد که "پخش موسیقی خوانندگان، شاعر و هنرمندانی که مشهور به فساد یا موضعگیری علیه اسلام و انقلاب اسلامی هستند ممنوع میباشد." که در ادامه به برخی از نمونههای غیرقانونی اشاره میشود:
در موسیقی متن برنامه "توسعه پایدار" شبکه چهار از موسیقی قطعة "من و گنجشکهای خونه" از آلبوم "دو پنجره" گوگوش استفاده شدهاست.
در موسیقی تیتراژ برنامه "بُعد چهارم" شبکه چهار از آهنگ "آتش در دل فکن" از آلبوم "جبر جغرافیا" به خوانندگی "محسن نامجو" استفاده شدهاست.
در موسیقی متن برنامه "ژرفا" شبکه یک از آهنگ "زلف بر باد مده" به خوانندگی "محسن نامجو" استفاده شدهاست.
پخش برخی موزیکهای روز لسآنجلسی که خوانندگان زن و مرد آمریکایی یا ایرانی مقیم آمریکا روی آنها ترانه خواندهاند در شب و روزهای نوروز به طوری ساختارشکنی کرده بود که مردم کوچه وبازار با تعجب از پخش این آهنگها در میهمانیها یاد میکردند و به قول خود میگفتند: همه چیز آزاده شده است.
افشین سرفراز، شاعر و ترانه سرای معاصر با انتقاد به سیاست های حاکم بر حوزه موسیقی صدا و سیما می گوید: «الان ترانه سرایانی با مبتذل ترین خوانندگان لس آنجلسی همکاری می کنند، از سوی دیگر همان افراد کارهایشان از صدا و سیما مجوز پخش می گیرد و حتی برخی از آنها به عنوان کارشناس ادبیات کهن به تدریس می پردازند و در برنامه صبحگاهی شبکه دوم سیما خود را در شمار پنج ترانه سرای برتر تاریخ معرفی می کنند!»
سیدعبدالحسین مختاباد از خوانندگان موسیقی سنتی در گفت وگو با سرویس گزارش روز کیهان می گوید: «با توجه به اینکه 30 سال از انقلاب می گذرد اما هنوز برنامه های موسیقی در صدا و سیما بر روی برنامه موسیقی گلهای قبل از انقلاب متمرکز است، یعنی هر وقت که رادیو فرهنگ را گوش می کنید بدون استثناء برنامه گلها پخش می کند، این در حالی است که برنامه گلها حاصل حداقل 2، 3 سال برنامه موسیقی سنتی رژیم گذشته بود اما صدا و سیما هنوز نتوانسته در این مدت 30 سال الگویی برای موسیقی ارائه کند و این موضوع واقعاً جای تأسف و تأمل دارد.»
به هر حال در اشکال صورت گرفته علاوه بر قصور کسانی که موسیقی قطعات مورد اشکال را انتخاب کردهاند و گروههای برنامهساز، به طور ویژه به عملکرد واحدهای پخش برخی شبکهها اشکال وارد است. به هر سو با توجه به ملاحظات فراوان در تهیه موسیقی، لازم است اطلاعات موسیقیایی ناظران پخش افزایش پیدا کند و دستکم در هر شیفت کاری پخش شبکهها، فردی وجود داشته باشد که به کلیه جوانب موسیقی اعم از ملاحظات شرعی، ضوابط قانونی، شناخت قطعات و ... اشراف داشتهباشد.
درحال حاضر به نظر می رسد صدا و سیما بیشترین نقش را در ترویج و گسترش و شناساندن این موسیقی داشته است، به نحوی که ضرغامی با اشاره به بحث موسیقی در صدا و سیما اعلام کرد چنانچه در این موسیقی ها از اشعار خوب و با کیفیت استفاده شده باشد ، ما مشکلی با پخش موسیقی رپ در صدا و سیما نداریم.
بعد از این اظهار نظر در ابتدای تیتراژ چند سریال از موسیقی رپ استفاده شد که سر و صدای زیادی نیز به پا کرد.در اواخر سال 88 نیز به کرات از تلویزیون آهنگهایی پخش شد که بی شباهت به موسیقی زیر زمینی پاپ نبود.
اما رادیو به دلیل ماهیتش در این زمینه سهم بیشتری را دارا است و بعضا پا را فراتر از خطوط قرمز گذاشته و موسیقی هایی پخش می کند که نه تنها دارای هیچ معنی خاصی نیستند بلکه بعضا دارای ابیات سخیف و نامناسب نیز می باشد .ریتم تند غربی ، صدایی ناهنجار و اشعار بی ربط و پوچ که هیچ نشانی از این آب و خاک وهویت ندارد.
این بی سرو سامانی حتی در برنامه های کودکان نیز رسوخ کرده است .در چند مورد از اشعاری که در یکی از برنامه های کودک پخش می شود از ریتم تند غربی و مدل خواندن رپرها استفاده می شود و در یکی از آنها آنقدر کیفیت شعر سطح پایین و سخیف است که گویی کودک خواننده آن این اشعار را برای معشوقش می خواند!!!این در حالی که کودکان این اشعار را به سرعت در خاطر می سپارند و آن را تکرار می کنند.
به راستی چه اتفاقی در حوزه موسیقی رسانه ملی رخ داده که چنین موسیقی هایی مجوز پخش می گیرند و این بی سروسامانی در برنامه های موسیقی صدا و سیما چه معنایی دارد.