>>افرادی که از مناظره با شریعتمداری ترسیدند

افرادی که از مناظره با شریعتمداری ترسیدند 

مجری برنامه پرمخاطب و جنجالی "رو به فردا" در اولین گفت‌وگوی تفصیلی خود از زمان آغاز این برنامه، نکات جدیدی از طرح اولیه برنامه، بازتاب‌های آن، میهمانان برنامه، ارتباط با سایت رجانیوز و برخی سوابق فعالیت‌های خود را بیان کرده است.

به گزارش رجانیوز، مصاحبه‌کننده در بخش اشاره این گفت‌وگو درباره یامین‌پور می‌نویسد: علی‌رغم اخباری که پیرامون نگاه تند جناحی وی در رسانه‌ها مطرح بود، فرد روشن و خوشفکری یافتم.

متن کامل این گفت‌وگو به نقل از هفته‌نامه پنجره به همراه اشاره‌نویسی عبدالمطهر محمدخانی مصاحبه‌کننده در ادامه آمده است:

قرار مصاحبه پنج‌شنبه شب، قبل از مناظره دکتر زاکانی و دکتر اطاعت گذاشته شد. بعد از هزار دردسر و بدبختی برای رد شدن از حصار حراست سازمان صداوسیما در همان دکور برنامه «رو به فردا» با یامین‌پور مجری جوان این برنامه به گفت‎وگو نشستم. یامین‌پور در حالی که نگران شرایط برنامه بود و دغدغه پشت صحنه برنامه به‎وضوح در چهره‌اش نمایان بود، خود به سوالات پاسخ می‌داد. او را علی‌رغم اخباری که پیرامون نگاه تند جناحی وی در رسانه‌ها مطرح بود، فرد روشن و خوشفکری یافتم. جوان 29 ساله‌ای که در اواخر دهه سوم عمر خود مسئولیت‌های مهمی چون معاونت پژوهشی دانشکده خبر و مشاور مدیریت شبکه سوم سیما را در کارنامه خود ثبت کرده است.

چهره شما چند ماهی است که برای بسیاری از هموطنان ما شناخته شده است اما می خواهیم با شما بیشتر آشنا شویم؟

وحید یامین‌پور هستم، متولد سال 1359 و اهل تهران. مدرک کارشناسی ارشد پیوسته حقوق جزا و جرم‌شناسی را از دانشگاه امام صادق(ع) اخذ کردم و هم‌اکنون هم مشغول تدوین رساله دکتری در همین رشته در دانشگاه آزاد، واحد علوم و تحقیقات هستم.

بنابراین فارغ از مسائل سیاسی، به‌عنوان یک کارشناس جرم‌شناسی به‌خوبی می‌توانید در مورد جرم بزرگ بعد از انتخابات نظر بدهید. سوابق و فعالیت‌های رسانه‌ای شما در عرصه رسانه ملی از چه سالی و چگونه آغاز شد؟

از سال ١٣٨١ با سردبیری برنامه‌های رادیویی وارد سازمان صدا و سیما شدم. تا سال 13٨٥ چند صد برنامه رادیویی را نویسندگی و تهیه کردم. البته در بسیاری از این برنامه‌ها کارشناس - مجری بودم. در سال 13٨٤ به‌عنوان کارشناس - مجری برتر شبکه جوان هم انتخاب شدم. از سال 13٨٣ کار اجرای برنامه‌های گروه اجتماعی شبکه یک را هم شروع کردم. در همان سال‌ها با شبکه دو و پنج هم همکاری‌هایی داشتم. اما به یک‌باره در سال 13٨٤ کار تلویزیونی را رها کردم.

برای بررسی برنامه رو ‌فردا به‎نظر می‌رسد باید ابتدا «ایران ٨٨» را بررسی کنیم. برنامه‌ای که قبل و پس از انتخابات و با محوریت آن پخش شد. ایده این برنامه چگونه شکل گرفت و با چه هدفی ساخته شد؟

ایران ٨٨، ویژه‌نامه مختص به انتخابات بود. تفاوت‌هایی هم با ایران‌فردا داشت. موضوع انتخابات بود و برنامه هم مناظره‌گونه نبود، بلکه محور برنامه گفت‌وگوی مجری با میهمان برنامه بود. این برنامه از ابتدای سال و به‌صورت هفتگی روی آنتن می‌رفت. چهره‌های شاخصی هم به برنامه دعوت شدند و استقبال مناسبی هم از برنامه شد.

یعنی برنامه «رو به فردا» در ادامه ایران ٨٨ نبود؟ طرح جدید و مجزایی داشت؟

بعد از اتفاقات ناگوار روز عاشورا، مدیران سازمان از بنده خواستند که در برنامه‌ای ابعاد این اتفاق را با حضور کارشناسان و صاحب‌نظران موشکافی کنم. این کار خیلی فوری بود و فرصت تهیه دکور و مسائل مستقل مرتبط با یک برنامه نبود. بنابراین تصمیم گرفته شد تا در قالب همان برنامه ایران ٨٨ و با همان دکور، برنامه اجرا شود. دو روز بعد از عاشورا برنامه به روی آنتن رفت. اتفاق بعدی حماسه ملی ٩ دی بود که قاعدتا باید در مورد این اتفاق بزرگ هم با مردم صحبت می‌کردیم، بنابراین برنامه دیگری با موضوع تحلیل و بررسی این حماسه از همین مجموعه به روی آنتن رفت. مدیران سازمان با توجه به تأکید مقام معظم رهبری مبنی بر اهمیت حماسه ٩ دی، اصرار داشتند تا بیشتر به این مورد بپردازیم و برنامه‌های بعدی تهیه شد. همین مسائل در عرض چهار قسمت رو به فردا را به برنامه دیگری تبدیل کرد، به‌خصوص بعد از برنامه‌ای که پروفسور مولانا آمدند و برنامه شب بعد یعنی برنامه‌ای که آقای مقدم‌فر و آقای جهانگیرزاده حضور داشتند، برنامه به یک‌باره مورد توجه مردم و مسئولین سازمان قرار گرفت. مدیران سازمان بعد از برنامه‌ها متوجه شدند که جامعه و فضای سیاسی ظرفیت چنین برنامه‌هایی را دارد. ما هم همین فضا را پی گرفتیم و تاکنون بیش از ١٠ برنامه به روی آنتن برده‌ایم.

منظور شما این است که این برنامه کاملا اتفاقی و بدون برنامه قبلی رخ داده؟ خواست و برنامه قبلی برای تولید چنین برنامه‌هایی وجود نداشته است؟

علاقه به ساخت یک برنامه چالشی سیاسی، مدت‌هاست که در بین مدیران سازمان و به‌خصوص ریاست سازمان و مدیریت شبکه سه وجود داشته است. اما هیچ‌گاه موقعیت طرح و اجرای این آرزوی دیرینه پیش نیامده بود. چون در این ایام ما دائما با اتفاقات پیش‌بینی نشده مواجه بودیم. لذا وقتی این برنامه خود به خود این ظرفیت را ایجاد کرد، مدیران سازمان فرصت را غنیمت شمردند و حمایت‌های خود را جدی‌تر کردند.

از چه کسانی دعوت کردید؟ لطفا به صورت صریح نام ببرید؟

من اسم نمی‌برم، بازگشت به گذشته به این شکل چندان مناسب نیست.

در این برنامه کسانی هستند که از حضور در صدا و سیما خودداری می‌کنند.

من به‎صراحت می‌گویم که علی‌رغم این‌که ما از سوی مدیران سازمان هیچ محدودیتی برای دعوت از چهره‌های سیاسی از هر دو جناح سیاسی نداریم، اما مهمترین مشکل بنده در این برنامه، دعوت از میهمانان برنامه و علی‌الخصوص چهره‌های اصلاح‌طلب است. ما برای برنامه‌ای که آقای شریعتمداری یکی از میهمانان بودند، از شش یا هفت نفر از چهره‌های سیاسی شاخص اصلاح‌طلب مثل آقایان تابش، دکتر خباز، مسجدجامعی، مجید انصاری و چند تن دیگر دعوت کردیم و این دوستان دعوت ما را رد کردند. بنده شخصا با این عزیزان صحبت کردم و هرکدام بنا به دلایلی از حضور در برنامه سر باز زدند. حتی برخی از چهره‌های دیگر اصلاح‌طلب قبول کردند که در برنامه حاضر بشوند، ولی برای حضورشان شروطی قائل می‌شوند. به‌عنوان مثال می‌خواهند تا طرف مقابل را خود انتخاب کنند یا حداقل وقتی متوجه می‌شدند شخصیتی مثل آقای شریعتمداری میهمان دیگر برنامه است، دعوت ما را رد می‌کردند. با این حال به اصرار مدیران سازمان ما دعوت از این آقایان را همچنان پابرجا می‌دانیم و خدمت این دوستان اعلام کرده‌ایم که هر وقت مایل باشند، می‌توانند در برنامه حاضر شوند. حتی برخی از اصلاح‌طلبان صریحا می‌گفتند که اگر در برنامه حاضر شویم، ممکن است مجبور به بیان مسائلی شویم و حقایقی را بازگو کنیم که منجر به دلخوری هم‌حزبی‌ها و نیروهای جریان اصلاحات شود؛ دقیقاً همین اتفاقی که برای دکتر کواکبیان افتاد.

برخی گروه‎ها چندین ماه است که تبلیغات وسیع و گسترده‎ای می‎کنند در مورد این‎که توسط مدیران رسانه ملی که به‎زعم آ‎ن‎ها نزدیک به مدیران دولت است، از آنتن سیما حذف شده‎اند. با این حال شما مدعی هستید که علی‎رغم دعوت‎ از آن‎ها در برنامه حاضر نمی‎شوند. چرا این مسئله را به‎صورت علنی در برنامه مطرح نمی‎کنید؟

آقای مطهری قبل از برنامه‎ای که در آن حضور داشتند از من پرسیدند چرا به اصلاح‎طلبان و این جریان تریبون نمی‎دهید؟ من تعدادی از اصلاح‎طلبان را نام بردم و از ایشان پرسیدم منظور شما این افراد است؟ آقای مطهری گفتند بله همین افراد. من به ایشان گفتم با تک‎تک این افراد که نام بردم خود شما تماس بگیرید و از آن‎ها بپرسید که آیا یامین‎پور به شما زنگ نزد و برای برنامه دعوت نکرد؟

واکنش دکتر مطهری چه بود؟

آقای مطهری خیلی ناراحت شد و گفت، پس چرا این دوستان ادعا می‎کنند که به آن‎ها تریبون نمی‎دهید؟ من از طریق نشریه شما هم اعلام می‎کنم هرکدام از این آقایان و دوستان علاقه داشتند، اعلام آمادگی کنند تا ما از وجودشان در این برنامه استفاده کنیم.

آقای یامین‎پور بسیاری معتقدند خیلی زود باید به این مسائل پرداخته می‎شد. رسانه ملی از همان روزهای ابتدایی پس از انتخابات باید چنین برنامه‎هایی تولید می‎کرد و در رسانه‎ ملی فضای نقد و گفت‎وگو را فراهم می‎کرد؟

همان‎طور که قبلا اشاره کردم، ایده چنین برنامه‎هایی از مدت‎ها قبل در ذهن مدیران سازمان صداوسیما بوده است. حتی خیلی قبل‎تر از انتخابات این مسئله علاقه شخص مهندس ضرغامی نیز هست. اما همیشه پشت سر هم اتفاقاتی می‎افتاد که شبکه و سازمان را متمایل به یک سری کارهای اولویت‎دار می‎کرد؛ تا این‎که به این نتیجه رسیدیم که فضا از حالت هیجانی و احساسی بیرون آمده، تهیه این برنامه را آغاز کردیم.

نگران تبعات مباحث مطرح شده از سوی مهمان‎های برنامه نبودید؟

من خودم مقداری نگران و مردد بودم که فضا تا چه اندازه کشش مباحث مطرح شده را دارد و تا چه اندازه فضای پاسخگویی به شبهات ایجاد خواهد شد. اما همان اواسط کار حمایت‎های بسیار جدی از سوی مدیران ارشد سازمان از برنامه صورت گرفت و نگرانی ما بر طرف شد.

بخشی از جریان‎های سیاسی، معتقدند در به‎وجود آمدن فضای ملتهب پس از انتخابات صداوسیما به‎دلیل آن‎چه که آن را رویکرد جانبدارانه می‌خوانند، یکی از مقصران اصلی است. اگر بخواهم شفاف و صریح مطرح کنم بر پایه این نظریه تعلل عمدی سازمان در ایجاد فضای گفت‎وگو بین دو جریان درگیر پس از انتخابات، موجب شد تا هواداران این دو جریان، اختلافات خود را در کف خیابان‎ها حل و فصل کنند. نظرتان در این مورد چیست؟

این‎که این برنامه‎ها از چه موقع و به چه صورت باید آغاز می‎شد، بحثی تخصصی است که صاحب‎نظران عرصه رسانه و علوم ارتباطات باید نظر بدهند. اما نظر شخصی بنده این است که شاید اگر این برنامه چند ماه قبل و در اوج حوادث پخش می‎شد، می‎توانست موجب سوءاستفاده‎هایی بشود.

همان‎طور که خیلی از حوادث و اتفاقات بعضا ناگوار بعد از انتخابات خواسته هیچ‎یک از چهره‎ها و جریان‎های سیاسی نبود. بلکه صرفا نتیجه بسترسازی چهره‎ها و جریان‎های سیاسی و موج‎سواری عوامل بیگانه و رسانه‎های غربی بود.

بسیاری از مطالبی که در برنامه ما مطرح می‎شود یا احتمالا در آن مقطع زمانی مطرح خواهد شد در فضای ثبات سیاسی بعد از 9 دی معنا و مفهوم خواهد داشت و مخاطب با آن ارتباط برقرار خواهد کرد. در آن شرایط هیجانی و احساسی هرکدام از اظهارنظرات و سخنان تحریک‎آمیز از هر دو طرف ممکن بود موجب بلوا و آشوب دیگری بشود. در واقع می‎شود گفت حماسه 9 دی با این حجم عظیم و چشمگیرش اجازه سوءاستفاده و موج‎سواری را از همه جریان‌های سیاسی داخل و خارج از نظام گرفته است.

این‎که شما می‎گویید حوادث به‎سرعت اتفاق می‎افتاد و فضا برای مدیران سازمان روشن نبود و مرتبا اولویت‎های جدیدی پیش می‎آمد، به‎نظرم تأیید ضمنی نوعی برخورد انفعال‌گونه مدیران ارشد رسانه ملی نسبت به حوادث بعد از انتخابات است. فکر می‌کنید این مسئله برای مدیران صدا و سیما پسندیده است؟

من نمی‎توانم مدعی بشوم که رسانه نقش خود را کامل و بی‎عیب و نقص بازی کرده است. رسانه ملی هم مثل سایر حوزه‎های حاکمیتی ما که در ماجرای انتخابات از خود رفتار عجولانه نشان دادند و رفتارهای آن‎ها نشان‎دهنده عدم آمادگی برای برخورد با این حوادث بود، نقش خود را به صورت کامل و جامع ایفا نکرد، البته کسی هم تصور نمی‎کرد که شبکه‎های خارجی بتوانند تا این حد نقش‎آفرینی کنند و سایت‎های اینترنتی و شبکه‎های ماهواره‎ای تا این اندازه تأثیرگذار باشند. و یا نیروهای خارجی تا این اندازه بتوانند معترضین داخلی را منسجم بکنند. به‎نظرم اگر واقع‎بینانه نگاه کنیم، می‎بینیم که ظرفیت فعالیت‎های فوق‎العاده در کشور فراهم نبود.

شما ظاهرا از همکاران سایت رجانیوز هستید. حداقل می‎توان گفت به‎دلیل نزدیکی و قرابت فکری یادداشت‎های خود را برای انتشار به این سایت می‎سپارید. جایگاه رجانیوز هم در طیف‎بندی رسانه‎های کشور مشخص است. سایتی که حامی جدی دولت و شخص رییس‎جمهور و منتقد تمام منتقدان رییس‌جمهور است. حتی از دید برخی اصول‎گرایان یک رسانه تندرو محسوب می‎شود؟

در مورد واژه‎هایی چون تندرو چندان با شما هم‎عقیده نیستم و فکر می‌کنم برای روشن شدن این موضوع باید ساعت‎ها با هم صحبت کنیم . اما در مورد این‎که می‎گویید رجانیوز حامی دولت و رییس‎جمهور است، باید بگویم خود من مقالاتی در نقد جدی دولت نگاشته‌ام و اتفاقا در همین سایت رجانیوز منتشر شده است. اما در این‎که می‎گویید من همکار سایت رجانیوز هستم، با شما مخالفم.

بنده با بسیاری از سایت‎ها و روزنامه‎ها ارتباط دارم. برای بسیاری از این رسانه‎ها یادداشت می‎دهم. به همکاری با رجانیوز افتخار می‌کنم. زیرا سایت رجانیوز را یک سایت موفق، آرمان‎گرا و منطبق با انگاره‌های امام و انقلاب می‎دانم. مثل برخی از سایت‎های خبری- تحلیلی دیگر. من به سایت «الف» هم خیلی علاقه‎مندم. به سایت خبری جهان‌نیوز و خبرگزاری فارس هم علاقه‎مندم و البته در وبلاگم سایت‎های تابناک، عصر ایران و فردا را هم لینک داده‌ام و همه این سایت‎ها را اصول‎گرا می‎دانم. بالاخره هرکسی نظرات و خط‎مشی سیاسی خاص به‎خود را دارد. اما شما باید ببینید که هر فردی در چه جایگاهی مشغول انجام وظیفه است. و آیا نظرات شخصی خود را در برنامه دخیل می‌کند یا خیر. برای روشن شدن مسئله فقط این را بگویم که آقای جواد اطاعت پس از برنامه به نشانه تشکر با من دست داد و روی مرا بوسید و از اجرای بی‎طرفانه من تقدیر کرد.