>>مشترکات خطبه 26 تیر هاشمی با بیانیه شماره 17 موسوی

 تیر ماه بود که اکبر هاشمی رفسنجانی به عنوان خطیب نماز جمعه تهران پشت تریبون قرار گرفت و در حالی که هنوز فضای جامعه ملتهب از مباحث انتخاباتی بود، از پیشنهاداتی که او به عنوان خروج از بحران نام برد، سخن به میان آورد.

این نماز جمعه به خاطر حضور افرادی که به بهانه نماز و بیشتر با اغراض سیاسی پای در دانشگاه تهران و خیابان های اطراف آن نهاده بودند و شعارهای بی سابقه‌ای که سر داده شد و درگیری نیروی انتظامی با تجمع کنندگان و حوادث پیرامونی آن به نوبه خود بی نظیر بود اما همین نماز محملی شد تا از این پس معترضان که تا آن زمان تنها به انتخابات ریاست جمهوری معترض بودند، شیوه جدیدی را برای بیان مخالفت های خود بیابند

.
این شیوه همان استفاده از آیین های انقلابی نظیر روز قدس، 13 آبان و 16 آذر برای حضور در خیابان و بیان اعتراضاتی بود که رفته رفته موضوع انتخابات را به فراموشی نهاد و مقابله با آرمان های انقلاب و امام و ملت را در دستور کار خود قرار داد و در نهایت در روز عاشورای حسینی به مقابله با اسلام و مقدسات دینی ختم شد.
سکوت چند روزه میرحسین موسوی در قبال حوادث رخداده در روز عاشورای حسینی در تهران و سپس صدور بیانیه‌ای که بر خلاف بیانیه های پیشین به ارایه پیشنهادها ختم می شود، بیش از هر چیز این سوال را به ذهن متبادر می‌سازد که این پیشنهادها پس از پافشاری و لجاجت موسوی بر مواضع خود یک شبه از کجا آمده اند؟
در این میان رجعتی به نماز جمعه‌ای که هاشمی رفسنجانی برای آخرین بار اقامه کرد و مواردی که او به عنوان پیشنهادات اعتمادساز مطرح کرد، نشان می دهد که آبشخور بیانیه موسوی است که مواردی از آن در پی می‌آید .

** تاکید بر بحرانی بودن جامعه

هاشمی رفسنجانی در این نماز جمعه که با شعارهای معترضین انتخابات همراهی و تایید می شد، وضعیت کشور را بحرانی توصیف کرد و راهکارهایی را برای برون رفت از این بحرانی که به آن معتقد بود، ارایه داد.
حال که بیش از 6 ماه از پیشنهادهای هاشمی رفسنجانی‌ می گذرد، این بار " میرحسین موسوی " دست به قلم شده تا در قالب بیانیه جدیدی این پیشنهادها را بار دیگر احیا کند.
نگاهی گذرا به متن خطبه نماز جمعه هاشمی رفسنجانی و متن بیانیه میرحسین موسوی نشان می‌دهد که بیانیه اخیر موسوی و راهکارهایی که به زعم خود برای خروج از بحران داده است، بی شباهت به خطبه های هاشمی و پیشنهادهای او نیست.
موسوی نیز همچون هاشمی رفسنجانی در بیانیه خود بار دیگر بر بحرانی بودن وضعیت کشور تاکید کرده است و بر این باور است که تا وجود یک بحران جدی در کشور به رسمیت شناخته نشود، راهی برای خروج از مشکلات و مسایل پیدا نخواهد شد.

** آزادی زندانیان

همانگونه که هاشمی رفسنجانی در خطبه های نماز جمعه آخر خود گفته بود " نگذاریم بخاطر زندانی بودن یک عده دشمنان ما را سرزنش کنند شماتت کنند به ما بخندند برای ما نقشه بکشند " و بر آزادی کسانی که پس از انتخابات دستگیر شده بودند تاکید کرده بود، میر حسین موسوی نیز در بیانیه خود چنین رویه ای را در پیش گرفته است.
وی پیشنهادش را تحت عنوان " آزادی زندانیان سیاسی و احیاء حیثیت و آبروی آنها " ذکر کرده و مدعی است آزادی کسانی که به اتهاماتی نظیر اقدام علیه امنیت ملی بازداشت شده اند، " نه به ضعف که به درایت نظام تعبیر خواهد گشت. "
این همان چیزی است که هاشمی رفسنجانی نیز مورد تاکید خود قرار داده و گفته بود : "ما باید آنقدر خودمان صبر داشته باشیم که همدیگر را تحمل کنیم. کسانی که وفادار به انقلاب باشند و ببینند نظام سراغشان می رود آنها زود می توانند با دل و جانشان با ما همراهی کنند. "

** تاکید بر قابل حل نبودن وضعیت در کوتاه مدت

موضوع اعتماد سازی را ابتدا هاشمی رفسنجانی در خطبه های نماز جمعه مطرح کرد؛ وی ابتدا مدعی شد که بخشی از اعتماد مردم به نظام مخدوش شده و باید این اعتماد را برگرداند.
هاشمی رفسنجانی همچنین با بیان اینکه " اعتماد یک روز و یک شب به دست نمی آید " تاکید کرده بود که باید فضایی بوجود آید که همه بتوانند حرفشان را منطقی و بدون دعوا و مشاجره را بزنند. " این محور در بیانیه موسوی مورد تاکید مجدد قرار گرفته است.
موسوی با بیان اینکه " وضعیت امروز کشور چون رودخانه خروشان و عظیمی است که سیلاب‌های تند و حوادث گوناگون باعث طغیان و گل آلود شدن آن شده است " آورده است: "راه‌ آرام کردن این رودخانه بزرگ و روشن ساختن و زلال کردن آب آن در یک اقدام سریع و عاجل امکان پذیر نیست. "

** آزادی رسانه ها

نکته دیگری که مورد تاکید هاشمی رفسنجانی در خطبه های نماز جمعه به عنوان یک پیشنهاد مطرح شد، مساله آزادی عمل برای فعالیت رسانه ها بود. وی در این خطبه ها اعلام کرده بود: " رسانه ها با معیارهای قانونی اجازه گرفته اند. این رسانه ها را محدود نکنیم؛ نه رسانه ها انتظار داشته باشند بیشتر از اجازه قانونی عمل کنند و نه نظام از آنها توقع کند که حق قانونی آنها را ندیده بگیرند. "
موسوی نیز در بیانیه خود محور یکی از پیشنهادها را به " آزادی مطبوعات و رسانه ها و اجازه نشر مجدد روزنامه های توقیف شده " اختصاص داده و آورده است: " ترس از آزادی مطبوعات باید از بین برود و تجربیات جهانی در این زمینه باید مورد توجه قرار گیرد‌. گسترش کانال‌های ماهواره‌ای و اهمیت یافتن آنها و تاثیرگذاری قاطع این رسانه که بخوبی ناکافی بودن روش‌های قدیمی و محدودیت صدا و سیما را می‌رساند . پارازیت‌ها و محدودیت‌های اینترنتی می‌تواند برای مدت کوتاهی اثرگذار باشد . تنها راه چاره داشتن رسانه هایی متنوع و آگاه و آزاد در داخل کشور است. آیا زمان آن نرسیده است که با اقدامی شجاعانه و ناشی از اعتماد به متفکران و نیروهای خلاق جامعه، نگاه‌ها را از آنسوی مرزها به شکوفایی خلاقیت سیاسی و فرهنگی و اجتماعی داخلی برگردانیم؟

** تاکید بر قانون برای تامین منافع خود

هاشمی رفسنجانی در خصوص قانونمداری در خطبه‌های خود به صورت گذرا سخن از رعایت قانون به میان می آورد. رییس مجمع تشخیص مصلحت نظام گفته بود: " همه ما اعم از دولت، مجلس، نیروهای امنیتی و نظامی و انتظامی و معترضان باید در چهارچوب قانون حرکت کنیم. اگر از قانون تجاوز کنیم دیگر هیچ مرزی وجود ندارد و باید مسایلمان را حل کنیم و همه قانع باشیم. حالا اگر کسانی از بعضی از قوانین دل خوشی ندارند باید بعدا سعی کنند که قوانین اصلاح شود و هر وقت که لازم است این اشکالاتی که دیده شده یکروز حل کنند. "
موسوی اما در بیانیه خود توضیح مبسوط تری از قانون مورد نظر خود و جریان فکری همراهش ارایه می‌دهد و رعایت قانون را همان برگزاری اجتماعات قانونی و پایبندی به اصل 27 قانون اساسی می داند که بر اساس آن " تشکیل‏ اجتماعات‏ و راهپیمایی‏ ها بدون‏ حمل‏ سلاح‏ به‏ شرط آن‏ که‏ مخل‏ به‏ مبانی‏ اسلام‏ نباشد آزاد است‏ ".